KIZLIK ZARI (HYMEN) NEDİR?

Bütün toplumlarda değişik derecelerde sosyolojik öneme sahip olan kızlık zarının Latince adı Hymen (himen) dir. Hymen aynı zamanda Yunan ve Roma mitolojisinde Baccus (Dionysus) ve Venüs’ün (Afrodit) oğlu olup, Gerdek gecesi kızlık zarı bu Tanrı’ya adandığından bu isimle anılmaktadır.

Kızlık zarı pek çok toplumda el değmemişliğin, saflığın, namus ve bekaretin simgesi olarak görülmüştür. Kızlık Zarı bozulmamış olan kadının cinsel ilişkiye girmediği düşünülür. Adli tıpta tecavüz, cinsel istismar ve şiddete uğrayan veya şüphelenilen kişilerin değerlendirilmesinde kızlık zarı muayenesinden faydalanır. Günümüzde kızlık zarının anatomik ya da fizyolojik değil sosyolojik bir fonksiyonu vardır.

Aşağıdaki resimde kızlık zarı (hymen) izlenmektedir.

Aşağıdaki resimlerde ise kızlık zarının farklı türleri izlenmektedir.

Annüler Hymen: En sık görülen hymen şeklidir. Burada kızlık zarı halka şeklinde vajna girişini kaplamaktadır. Ortasında yine halka şeklinde bir delik bulunur. Karadeniz ve arkadaşları yaptıkları araştırmada kadınların %94.7’sinde kızlık zarının annüler olduğunu göstermişlerdir. Yurtdışında yapılan çalışmlarda ise annüler kızlık zarının kadınların %60-95’inde bulunduğu saptanmıştır.      

Kresentrik Hymen: Yarımay şekinde olan kızlık zarıdır. Genelde klitorise yakın kısımlarda zar daha incedir yada hiç yoktur. Arka kısımda ise daha beligindir. Görülme sıklığı %3.5 ile %20 arasında değişmektedir. Bu tür zarlar genelde ilişki sırasında yırtılmaz.

Septalı Hymen:  Bu hymen türünde ortadaki deliğin ortasında bir köprü gibi görünen doku parçası vardır. Kadınların %1.5-5’inde hymen bu yapıdadır.  

Kribriform Hymen: Hymenin ortasında tek değil birden fazla delik vardır. Bu görüntü dantele benzer. Görülme sıklığı %1’den daha azdır.       

İmperfore hymen: (Kızlık Zarının Tam Kapalı Olması):  Kızlık zarında doğuştan herhangi bir delik olmaması durumudur. Bu durumun sonucuna kız ergenlik çağına ulaştığı halde, adet kanaması vajinadan dışarı doğru akamaz. Çünkü adet kanaması gerçekleşmekte, fakat bu kan vajina çıkışını kapayan kızlık zarı arkasında birikmektedir. Bu durum kızda ayda bir karın ve rahim bölgesinde şiddetli sancılara yol açar. bu şekilde vajina içerisinde kan birikmesine hematokolpos denir. Tedavide gecikilirse uterus (döl yatağı) da kanla dolmağa başlayacaktır. Bu duruma ise hematometra adı verilir. Tedavide kızlık zarı hekim tarafından cerrahi bir işlemle açılması gerekir.        

Mikroperfore hymen: Hymen ortasındaki delik çok küçüktür. Adet kanaması olur ancak oldukça ağrılıdır. Bir kısım hastada cerrahi müdahale ile açılması gerekir.  

Multipar hymen:  Doğum yapmış kadınlarda kızlık zarından geri kalan kısımlar karünkül olarak adlandırılır.     

Kızlık zarının fizyolojik olarak ne işe yaradığı tam anlaşılamamış olsa da dışarıdan mikroorganizmaların ve yabancı cisimlerin vajinaya engellediği düşünülmektedir. Hymen yani kızlık zarı çok nadir olarak doğuştan hiç bulunmayabilir. Kızlık zarı vajina içinde değil vajinanın hemen girişinde dudakların yaklaşık 1-1.5 cm içerisindedir. Kızlık zarı çoğunlukla ilk cinsel ilişkiyle kanar fakat bu her zaman kanama olmayabiliyor çünkü kızlık zarı aşırı esnek olanlarda veya çok silik ve zar üzerinde az sayıda damar bulunması durumunda ilk cinsel ilişkide kanama gerçekleşmeyebilir. Nadiren de ilk ilişkiyle beraber kızlık zarı ve hatta bazen vajina dokusu aşırı kanayabilir ve dikiş atmak gerekebilir. Kanama genellikle az olur ve en fazla 20-30 dakikada durur eğer bu kadar süre geçmesine rağmen durmamışsa veya çok aşırı kanama varsa jinekoloğa başvurmanız gerekmektedir. Bir kez zedelenen kızlık zarı daha sonra hiç ilişki olmasa bile kendi kendini tamir etmez. Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanının yaptığı muayenede kızlık zarının yırtılmış olup olmadığı, yırtılmışsa bunun eski bir yırtık mı, yeni bir yırtık mı olduğu anlaşılabilir. Kızlık zarı bozulma zamanı ne kadar erken muayene edilirse o kadar çabuk anlaşılabilir ancak 7 günden eski kızlık zarı yırtıkları ne zaman yırtıldığı anlaşılmaz ve bu eski yırtık olarak adlandırılır.

Kızlık Zarı Bozulmadan Gebelik Oluşabilir Mi?; Esnek olan bir kızlık zarı tam olarak bozulmadığı halde spermler vajenden rahime doğru ilerleyerek yine de gebelik oluşturabilirler. Hatta nadiren olsa da dışarıya kızlık zarına yakın bir yere boşalmayla bile spermler vajene ilerleyerek gebelik oluşturabilirler.

İlişki Sırasında Kızlık Zarının Yırtılması: Kızlık zarı vajina girişinde kolay yırtılabilen, ince kılcal damarlara sahip ve kan damarlarından oluşan bir yapıdır. İlk ilişkide kızlık zarının yırtılması başta kızlık zarının yapısına, penisin büyüklüğüne bağlıdır. ilk ilişkide kanama oranı neredeyse %50’dir ve çok kanama yaşanmaz. Elastik ve esnek zara sahip kadınlarda, kızlık zarının ortasındaki delik çok geniş olduğunda veya penis ince olduğunda yada yırtılma damarlanmanın az olduğu bölgeden kaynaklanması durumunda kanama görülmeyebilir.

Kızlık zarı ile ilgili merak edilenler nelerdir?; Kızlık zarı bozulduğunda mutlaka kanama olmaz, Kanama olması kızlık zarının bozulduğunu göstermez, Kızlık zarı ilişki dışında başka bir yolla bozulabilir, Mastürbasyon içeriye bir şey sokulmadığı sürece  kızlık zarına zarar vermez, Kızlık zarı kendi kendine iyileşmez, Kızlık zarının ne zaman bozulduğu üzerinden 7-8 geçtikten sonra anlaşılmaz, kızlık zarı bozulmadan hamile kalınabilinir, Kızlık zarı bozulmadan zar yapısı uygunsa muayene ve kürtaj yapılabilir.

Kızlık zarı tamiri veya dikimi (himenoplasti): Kızlık zarının tamiri mümkündür ve bu işleme himenoplasti (hymenoplasty) ya da hymenorraphy adı verilir. Bunun için ne zaman ya da kaç defa ilişki olduğu önemli değildir. Doğum yapmış kadınlarda bile kızlık zarı tamir edilebilir. Kızlık zarının tamir edildiği ancak jinekolog ya da adli tabip tarafından anlaşılabilir. Ancak kızlık zarı tamirinde kanama olması %100 garanti edilemez. Gerçekte bozulmuş olan zarın tamamen tamir edilmesi ve eski haline getirilmesi olanaksızdır.Son derece ince yapıda olan bu doku genelde dikiş tutmaz. Ortamda bulunan fazla sayıdaki mikroorganizma nedeni ile yara yeri kolayca enfekte olabilir. Buna karşılık vajina duvarından alınan parçalar ile yeni bir hymen yapılabilir. Bu durumun hukuksal ve ahlaki boyutu tartışmalı olmakla beraber bizim toplumumuz gibi bekaret nedeni ile cinayetlerin bile yaygın olarak görüldüğü toplumlarda zaman zaman hayat kurtarıcı olabilmektedir. Kızlık zarı tamiri ile ilgili olarak tüm dünyada tartışmalar sürmektedir. Bazı kişiler bunun son derece gereksiz bir işlem olduğunu düşünürken diğerleri işlemin etik açıdan estetik ameliyattan farklı olmadığı fikrindedirler. Açıkçası hymen onarımı talep eden kadınlar buna yaşadıkları toplumsal çevreye bağlı olarak sosyal statülerini, psikolojik güven kayıplarını, mutluluklarını hatta yaşamlarını devam ettirebilmek için gerek duyduklarını belirtmektedirler. Kızlık zarı dikimi iki şekilde yapılmaktadır;

Kalıcı Yöntemle Kızlık Zarı Dikimi: 1 ay içinde evlenmeyecek veya kısa vade içinde evliliği düşünmeyecek kişilerde yapılmaktadır. Vajina arka duvarının iç kısmından kaldırılan doku parçasıyla (flep) ile yeni bir kızlık zarı oluşturulur. Bu bölgenin beslenmesi veya kanlanması yine vajinan kendi damarları tarafından olmaktadır. Bu yeni oluşturulan kızlık zarı vajina duvarını çevreleyerek sarar ve birer bariyer görevi görür. Bu yapının ortasında bakire bayandaki kızlık zarının olduğu gibi bir delik bulunur, bu açıklık sayesinde adet kanı ve vajinal akıntılar dışarı çıkabilir. İlk cinsel ilişki ile oluşturulan doku yırtılarak kanama meydana gelir ve kanamanın rengi normal kanama rengi ile aynıdır. Kanama bakire kişilerde olduğu gibi yırtılma sonucu o bölgedeki damarların hasar görmesi sayesinde olur. kalıcı yöntem uygulanırken vajinada genişleme ( doğum, kürtaj v.s) varsa daralta işlemi de aynı ayda yapılabilir. İşlem sonrası girilen ilişkide karşı taraf bu işlemin yapıldığını anlayamaz, ancak bir kadın doğum uzmanı veya adli tıp uzmanı tarafından muayene sırasında anlaşılabilir. kalıcı yöntem opersyonu 30 dakika kadar, lokal ve genel anestezi altında uyuşturularak yapılır. Aynı gün normal hayata dönebilir. Kızlık Zarı Dikimi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Yapılan cerrahi işlem kadar önemlidir. Dikkat edilmesi gerekenler ameliyat sonrasında verilen ilaçların düzenli kullanımı, doktor kontrollerine aksatmadan gidilmesi ve pansumanların düzenli yapılması, enfeksiyonların oluşmaması adına önemlidir. İşlemden sonra 10 gün spor aktivitelerinden ( bisiklet, jimnastik, yüzme v.s) uzak durmaları önerilir. Banyo ve tuvalette temizlik önden arkaya doğru ılık su kullanarak yapılmalı, sonrasında ise kurutulmalıdır.

Geçici Süreli Kızlık Zarı Dikimi: Evliliği bir hafta içerisinde gerçekleşecek kişilere uygulanmaktadır.  Kızlık Zarı Dikimi İlişki sonrasında vajina içerisindeki kızlık zarının yırtılmasından sonra arta kalan dokuların bir araya getirilerek ve görünmeyen dikişler atılarak yeniden yapılandırılması sürecidir. Kızlık zarı tamiri bu yöntem ile yapılacaksa, belirlenen cinsel ilişki zamanından bir iki gün öncesinde yapılması gerekir. Kızlık zarı dikiminden sonra 3-4 gün içinde cinsel ilişki yaşanmalıdır, aksi takdirde kanama meydana gelmeyebilir.

KÜÇÜK (İÇ) DUDAKLARIN ESTETİK AMELİYATLA DÜZELTİLMESİ (LABİOPLASTİ) :

Kadın dış genital organında dış (büyük) dudaklar ve iç (küçük) dudaklar vardır. Labia dudak demektir ve iç dudakların estetik düzeltilmesine labioplasti denilmektedir. Vajinoplasti yani vajina estetik ameliyatından farklıdır. 

Labium Minörler (iç dudaklar) her kadında değişik büyüklükte ve yapıda olabilir, ancak olması gereken normal şekli büyük dudakların içerisinde klitorisin her iki yanından aşağı doğru silik bir halde yer alması ve büyük dudakların dışına doğru taşmamasıdır. Aksi olduğu durumlarda yani vajinayı ve idrar deliğini çevreleyen bu küçük dudakların aşırı büyük, aşırı kıvrımlı ve büyük dudakların içinden dışarı taşacak tarzda uzun olduğu durumlarda gözle görülür estetik şekil bozukluğunun yanı sıra hijyenik ve cinsel yaşamı olumsuz etkileyen durumlar gelişebilir. Bu tip şekil bozukluğu olan hanımların en sık başvurma nedeni cinsel ilişki esnasında partnerine karşı utanma, görünümünden dolayı kendini rahatsız hissetme ve özgüvenini yitirmesinden ötürü cinsel ilişki eyleminden kaçınmadır. Ayrıca büyük dudakların dışına taşmasından ötürü yıllar geçtikçe giderek koyulaşan küçük dudaklar zaman zaman iç çamaşırının sürtünmesi, çamaşır ve mayodan bile fark edilebilecek kabarıklık hali, kişisel hijyenin yapılması esnasında tahriş ve acıma gelişebilir. Küçük dudakların kıvrımlarında biriken akıntı, terleme dolayısıyla oluşan salgılar zaman zaman bölgenin kötü kokmasına neden olabilir. Uzamış kıvrımlar cinsel ilişki esnasında penisin sürtünmesi ve vagina içine doğru girmesiyle ilişki esnasında ve sonrasında dokuda mukoza tahriş ve yırtıkları oluşturabilir. Bu durumda yapılan labioplasti operasyonu oldukça işe yaramakta ve memnuniyet vermektedir. Operasyon ile şekil bozukluğuna neden olan doku ve kıvrımların fazla kısımları cerrahi olarak çıkarılır, dudaklara olması gereken şekil verilir. Labioplasti operasyonu düzeltilecek olan kısmın genişliğine göre lokal veya genel anestezi ile yapılabilir. Hastanın konforu, rahatsızlık duymaması açısından genel anestezi altında bu operasyonu gerçekleştirmek tercih edilebilir. Operasyon yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Hasta uyandırıldıktan sonra yaklaşık 1 saat gözlem odasında dinlendirilir, ağrı ve kanama kontrolü ardından hasta kolaylıkla yürüyerek evine gidebilir. Ameliyattan 1-2 gün sonra hasta normal hayatına ve işine dönebilmektedir. Günlük pansumanları ve reçetesini uygulayan hastanın operasyon bölgesi yaklaşık 1-2 haftada iyileşmektedir. 30 günün sonunda tamamen doğal, güzel ve düzgün bir görüntü elde edilmektedir. Labioplasti operasyonunda uygulanan yeni cerrahi teknikler sayesinde bölgede kanama, şişme, morarma, ağrı gibi durumlar en aza indirilmiştir. Bu operasyon evli veya bekar, genç veya ileri yaşta, doğum yapmış veya yapmamış her hastaya yapılabilmektedir. Ameliyat sadece dış tarafta yapıldığı için ve vajina içerisi ile bir ilgisi olmadığı için henüz cinsel yaşamı başlamamış genç kızlara estetik ve hijyenik sebeplerle de yapılabilir. Operasyon esnasında kızlık zarının hasar görmesi mümkün değildir. kızlık zarına dokunulmaz, bekarete zarar verilmez. Bu ameliyattan sonra ileriki yıllarda hasta isterse normal doğum yapabilir, bu ameliyat normal doğuma engel değildir. Ameliyattan sonra normal doğum yapılması iç dudakların tekrar bozulmasına sebep olmaz.

Son yıllarda gittikçe talep gören cinsel bölge estetiği kişinin kendine olan özgüveninin artmasında ve sağlıklı bir cinsel birliktelik için oldukça yardımcı cerrahi yöntemlerdir. Genellikle vajina daraltma operasyonu (vajinoplasti) veya küçük dudakların tamiri dediğimiz labioplasti yapılmaktadır. Vajinoplasti ameliyatında vajina içerisi düzeltilir fakat labioplasti ameliyatında vajinaya hiç dokunulmadan sadece dışarıda bulunan küçük dudaklar düzeltilir. Tabi gerekli ise bu ameliyatların ikisi birlikte de yapılabilir.

Labioplasti ameliyatı ne zaman yapılır:

- İç dudakların normalden büyük olması

- İç dudakların boylarının farklı olması

- İç dudakların büyük olması nedeniyle dar giyecekler ve tayt, mayo gibi giyeceklerin giyilmesinde problem olması

- Doğum, travma gibi nedenlerde iç dudaklarda yırtık oluşması, şeklinin düzensiz olması

- İç dudakların ilişki sırasında katlanması veya ağrıya neden olması.