OPR. DR. EROL BAYRAKTAR

YDA Center Dumlupınar Bul.
A2 Blok K:6 D:200
Çankaya/Ankara

Pelvik Ağrılar (Acut,Kronik ve Gebelikte)

Pelvik Ağrılar (Acut,Kronik ve Gebelikte)

KASIK AĞRISI 

Kasık ağrıları küçük karın diye de tanımlanan alt karın bölgesinde bulunan rahim, yumurtalıklar, tüpler, idrar yolları, barsaklar ve kas-iskelet sistemi gibi diğer organlara ait patolojilerle ilgili olabileceği gibi yansıyan ağrılarla da ilgili olabilen ağrılardır. Kadın hastalıkları polikliniklerine başvuran hastalarda en sık rastlanan şikâyetlerden birisidir. Gebelikte de kasık ağrısı en sık görülen şikayetlerden birisidir, Kasıklardaki ağrı; Ani ve şiddetli kasık ağrısı (akut) veya sürekli ancak hafif-orta şiddette bir kasık ağrısı (kronik)  şeklinde olabilir. Üreme çağlarındaki kadınlarda daha sık görülen bir şikayettir.  Kasık ağrısının çok çeşitli nedenleri olmakla birlikte bezen de hiçbir neden bulunamayabilir.

Kasıklarda veya alt karındaki ağrı nedenleri:

 - Kadın üreme organlarının (rahim, yumurtalık, tüp) i endeksiyonları. Örnek; Pelvik enflamatuar hastalık (PID), salpenjit, endometrit, tubaovarian abse

- İdrar yolu enfeksiyonları, sistit, interstisyel sistit, kronik üretrit, İdrar yollarında taş ve kum olması.

- Yumurtalık kistlerine bağlı veya bu kistlerin  torsiyonu (burkulması), kistlerin yırtılması, patlaması ve kanaması

- Myom: 2-3 cm kadar küçük myomlar kasık ağrısına neden olmaz. 5-6 cm ve daha büyük ve özellikle rahmin dış duvarında olan myomlar kasık ağrısına neden olabilir,  Endometriozis, Adenomyozis

- Anormal mesane fonksiyonu (Detrüsör instabilitesi)

- Apandisit, Barsaklarla ilgili patolojiler, divertikülozis, divetikülit, Fıtık,  İrritabl kolon sendromu, İnflamatuar barsak hastalıkları (ülseratif kolit, chrone hastalığ)

- Gebelikte rahmin büyümesine ve bağların gerilmesine bağlı kasık ağrısı olabilir.

- Dış gebelik, Düşük veya düşük tehdidine bağlı kanamalarda kasık ağrısı olabilir

- Yumurtlama (ovulasyon) günlerinde kasık ağrısı olması normaldir. (Mittelschmerz )

- Normal doğum ve sezaryen ameliyatından sonra erken dönemlerde kasık ağrısı olabilir, rahim normal haline geldikten sonra geçer.

- Cinsel ilişki sırasında ve sonrasında şiddetli ağrı (disparoni) varsa sebebinin araştırılması için muayene olmanız gerekir.

- Daha önce karın ameliyatları (sezaryen, apandisit, kist, myom ameliyatı, barsak ameliyatı v.b) geçirmiş olanlard karın içerisinde oluşan yapışıklıklara bağlı kasık ağrıları olabilir

- Pelvik konjesyon sendromu

- Pelvik tüberküloz (günümüzde çok nadirdir)

- Dismenore (adet ağrısı, adet sancısı)

- Servikal stenoz: Geçirilmiş ameliyat veya diğer müdahalelere bağlı rahim ağzının daralması

- Endometriyal polipler

- İleri derecede organ sarkmaları (sistosel, rektosel, uterin desensus ve prolapsusu)

- Spiral kullanan bazı hastalarda kasık ağrısı meydana gelebilir

- Kas ve iskelet sistemine bağlı hastalıklar: Omurga kırıkları, fibromyalji, kasların zorlanması veya burkulması, karın ön duvarı kaslarına bağlı patolojiler, Bel fıtığı ve bu bölgedeki sinirlere bağlı bazı patolojiler

- Kabızlık da sürekli kronik olarak mevcutsa kasık ağrısına neden olabilir

- Psikolojik rahatsızlıklar, depresyon, uyku bozuklukları, seksüel taciz...

Kasık ağrısı ile başvuran hastalarda nedenin araştırılması için öncelikle vajinal muayene (bakirelerde yapılmaz), karın muayenesi, idrar tahlili yapılır. Bazı durumlarda kan tahlili veya tomografi gibi daha ileri görüntüleme yöntemleri sebebi netleştirmek için gerekebilir.

Tedavisi ağrının sebebine göre planlanır. Enfeksiyonlarda genellikle ağızdan antibiyotik tedavisi yeterli iken, yumurtalık kisti, myom gibi nedenler bazen ameliyat gerektirebilmektedir. Yukarıdaki sebepler arasında anlatıldığı gibi kasık ağrısı her zaman kadın hastalıkları ile bir sebepten kaynaklanmaz bazen genel cerrahi veya üroloji gibi branşları ilgilendiren hastalıklardan kaynaklanabilir. Bu durumlarda ilgili branş uzmanı tarafından tedavisi planlanır.

HAMİLELERDE KARINDA VE KASIKLARDA AĞRI:

 Gebeliğin erken haftalarında ve ilerleyen aylarda, doğuma yakın haftalarda çeşitli nedenlerle anne adayı zaman zaman karın ve kasık ağrısı hissedebilir. Bu ağrıların çeşitli sebepleri olabilir, bu sebeplerden bazıları önemsiz ve tedavi gerektirmez iken bazıları önemlidir ve tedavi hatta hastaneye yatış bile gerektirir.  Gebeliğin ilk günlerinde hatta adetin geciktiğinin fark edildiği ilk günlerde karın ve kasık bölgelerinde hafif rahatsızlık hissi genellikle bir çok kadın tarafından hissedilir.

 Hamileliğin 3. ve 4. aylarından kasık bölgelerinde bıçak saplar gibi keskin bir ağrı hissedilebilir. Hareket etmekle, aniden ayağa kalkmakla bu ağrı birden şiddetlenebilir. Bu ağrının sebebi rahmin büyümesine bağlı rahim etrafındaki bağların ve ligamentlerin gerilmesidir. (Round ligament ağrısı) Rahmin büyümesine bağlı gelişen round ligament ağrısı genellikle sağ tarafta olur fakat her iki tarafta da olabilir.  Kabızlık, şişkinlik ve gaz da karında rahatsızlık ve ağrı şikâyetlerine sebep olabilir.  Gebeliğin son aylarında Braxton-Hicks kontraksiyonları denilen yalancı doğum ağrıları da karın ağrısı hissedilmesine sebep olabilir. Bu kasılmalar düzensiz ve hafif şiddette olmasıyla ve dinlenmekle geçmesiyle gerçek doğum sancılarından ayrılır. Eğer bu tür kasılmalar sık ve şiddetli geliyorsa ve geçmiyorsa mutlaka doktora başvurmalısınız, gerçek doğum sancıları veya erken doğum eylemi belirtisi olabilir.  Gebeliğin hangi döneminde olursa olsun ağrının eşlik ettiği veya etmediği her tür vajinal kanama durumunda mutlaka hemen doktora başvurmalısınız.

 Karın veya böbrek ağrısına eşlik eden ateş, bulantı, kusma, idrar yaparken yanma veya idrarda kan gibi şikayetler idrar yolları enfeksiyonundan kaynaklanıyor olabilir.  Karının üst kısmında (özellikle sağ üstte karaciğer bölgesinde) ağrı ve buna eşlik eden baş ağrısı, bulantı, kusma, bulanık görme gibi şikayetler tansiyon yükselmesi (preeklampsi) işareti olabilir.  Hamilelik sırasında nadiren pelvis yani leğen kemiği eklemlerinde aşırı ağrı hissi oluşabilir. Özellikle simfizis pubis bölgesinde (önde orta hatta pubis tüylerinin olduğu bölgeye denk gelen eklem yeri) hormonlara bağlı eklemde aşırı gevşemeye bağlı çatı kemiği ağrısı (pubik ağrı) denilen şiddetli ağrılar olabilmektedir. Bu hormonlar doğum kanalını bebeğin doğumuna hazırlık amacıyla gevşetirler.

 Gebelikte; gebelikle ilgisi olmayan apandisit, safra kesesi iltihabı, divertikülit, mide ülseri gibi birçok neden karın ağrısı ve kasık ağrısına neden olabilir. Gebelik esnasında meydana gelen karın ağrıları; normalmi, , gebelikle ilgili bir probleme mi bağlı , yoksa gebelikle ilgisi olmayan bir hastalığamı bağlı  ayırt edilmelidir. Tedavisi ağrının sebebine göre planlanır.

KRONİK PELVİK AĞRI: Kronik pelvik ağrı; en az 6 ay süren, tedavi gerektiren ve fonksiyonel yetersizliğe neden olan göbek altındaki karın bölgelerinde ve kasıklarda hissedilen ağrı şeklindedir

 Kronik pelvik ağrının sebepleri arasında jinekolojik bazı nedenler olabileceği gibi, idrar yolları, barsaklar, kas-iskelet sistemi ve nörolojik sebepler de olabilir. Kronik pelvik ağrıya 18-50 yaş arası kadınlarda %14-25 oranında rastlanır.

Kronik pelvik ağrının jinekolojik (kadın hastalıkları) nedenleri:

 - Endometriozis (en sık jinekolojik nedendir)

 - Adezyonlar (Karın içi yapışıklıklar)

 - Myomlar

 - Over (yumurtalık) kistleri

 - Adenomyozis

 - Pelvik konjesyon sendromu

 - Vestibulit

 - Kronik PID

Kronik pelvik ağrının gastrointestinal (Barsaklar) nedenleri:

 - İrritabl barsak sendromu (en sık non-jinekolojik nedendir)

 - Kronik appendisit

 - İnflamatuar barsak hastalıkları

 - Divertikülozis

 - Divertikülit

 - Meckel divertikülü

 - Herni (fıtık)

Kronik pelvik ağrının ürolojik (idrar yolları) nedenleri:

 - Anormal mesane fonksiyonu (Detrusor instabilitesi)

 - Üretral sendrom (Kronik üretrit)

 - İnterstisyel sistit

Kronik pelvik ağrının psikolojik nedenleri:

 - Depresyon, Somatizasyon, Psikoseksüel bozukluk

Kronik pelvik ağrının kas-iskelet sistemi ile ilgili nedenleri:

 - Sinir basısı (nörit ), Fasiit,  Skolyoz, Diskopati, Spondilolistezis, Osteitis pubis

 Kronik pelvik ağrı hem şikayetlerin çeşitliliğinden dolayı hem de nedenleri çok çeşitli olabilmesinden dolayı tanısı zor bir durumdur. Tanıda hastanın detaylı öyküsü ve muayenesi dışında enfeksiyonu araştırmak için yapılan kan ve idrar tahlilleri, ultrason ve bazen karın içerisini gözlemek amacıyla laparoskopi gerekebilmektedir.

 Kronik pelvik ağrının tedavisi tanısı konmuş sebeplerine bağlıdır. Kronik pelvik ağrının çok çeşitli sebepleri olabilmektedir, bu tür kesin bir sebep saptanabilmişse o sebebe yönelik tedavi verilir. Yapılan tahlillerde hiç bir sebep saptanamadığı durumlarda ampirik olarak ağrı kesici (NSAI ilaçlar)ve bazen doğum kontrol hapları (oral kontraseptifler) verilebilmektedir.  Ağrının sebebi olarak endometriozis düşünülmüşse veya laparoskopi ile tanı konmuşsa GnRH ilaç tedavisi verilebilmektedir.  Psikolojik sebepler düşünülüyorsa anksiyolitikler, antidepressan ilaçlar kullanılabilmektedir.  Akupunktur tedavisinin de bazı hastalarda tedavide başarılı olabildiği bildirilmiştir.